Grudzień to dla ogrodu czas spoczynku, a dla nas przede wszystkim okres intensywnych przygotowań do świąt. Nie znaczy to jednak, że jest to miesiąc, w którym możemy zupełnie odłożyć na bok prace ogrodowe, ponieważ to, jaką troską otoczymy go zimą, znajdzie odzwierciedlenie w jego wiosennym wyglądzie. Warto zatem zadbać o proste czynności pielęgnacyjne, które pomogą zachować nasze rośliny w dobrym stanie.
Drzewa oraz krzewy
W grudniu przede wszystkim dbamy o to, by nasze drzewa i krzewy bezpiecznie przetrwały zimę. Zarówno jeśli chodzi o oddziaływanie warunków atmosferycznych, jak i uszkodzeń spowodowanych przez zwierzęta. Wrażliwe drzewka i krzewy prawdopodobnie już od jakiegoś czasu są okryte. W tym miesiącu sprawdzamy stan okrycia – czy nie zostało uszkodzone przez wiatr lub czy deszcze i śnieg nie rozmyły usypanych kopczyków. Jeśli temperatura spadnie poniżej -10℃, warto dołożyć kolejną warstwę agrowłókniny.
Tak jak w czasie kolejnych zimowych miesięcy, tak i w grudniu powinniśmy pamiętać o strząsaniu śniegu z krzewów w czasie obfitych opadów. Czapy śniegu pozostające na gałęziach, mogą je odkształcić, a nawet doprowadzić do złamania. Dlatego przed opadami, warto związać krzewy, szczególnie te iglaste, a jeśli już doszło do złamania, konieczne będzie wyrównanie rany piłą i posmarowanie jej maścią ogrodniczą, która pomoże uchronić krzew przed przemarznięciem wewnętrznych warstw tkanek. Grudzień to także doskonały moment na bielenie pni drzew owocowych, co ochroni je przed skutkami nagłych zmian temperatury. Zimowe słońce potrafi mocno nagrzewać ciemnie pnie drzew, które nocą są przez to bardziej podatne na przemarzanie.
Zima to także moment, kiedy zwierzęta mają utrudniony dostęp do pokarmu, dlatego często starają się skorzystać z roślin pozostających w naszych ogrodach. Jeśli mieszkamy w pobliżu lasu i pól warto na pnie założyć plastikowe osłonki lub wykorzystać gruby karton czy agrowłókninę. Pozwoli to uniknąć uszkodzenia kory przez sarny lub zające. Zimą także myszy chętnie podgryzają korzenie naszych drzew i krzewów, dlatego należy udeptać świeży śnieg wokół pni. W nieubitym puchu myszy potrafią drążyć naprawdę rozległe korytarze, by dobrać się do korzeni.
W grudniu możemy również zacząć myśleć o rozmnażaniu krzewów owocowych. To dobry moment na pobranie z jednorocznych pędów zdrewniałych sadzonek o długości około 20 cm. Do wiosny przechowujemy je w piwnicy zasypane piaskiem lub w lodówce. Optymalna dla nich temperatura to 4-5℃.
Rabaty
Na rabatach, tak jak w przypadku krzewów, sprawdzamy stan okrycia roślin. Szczególną uwagę warto temu poświęcić, zwłaszcza gdy nadeszły silniejsze mrozy, ale nie spadł śnieg, który otuliłby rośliny. Można wtedy dołożyć kolejną warstwę liści lub gałązek iglaków. Wyjątkową troską warto szczególnie otoczyć cebule kwiatów posadzonych jesienią.
Trawnik
Trawników nie kosimy zimą, więc wydaje nam się, że nie potrzebują wyjątkowej pielęgnacji w tym czasie. Tymczasem warto pamiętać również o nich. Zwłaszcza podczas odśnieżania, kiedy nie powinniśmy odrzucać zbyt dużej ilości śniegu na trawę. Warto także zrezygnować z posypywania ścieżek solą, ponieważ może ona uszkodzić rosnący obok trawnik. Dobrą alternatywą jest w takiej sytuacji piasek.
Zimą warto także unikać chodzenia po przysypanym śniegiem trawniku, ponieważ może to spowodować pojawienie się łysych miejsc. Niekorzystnie na stan trawy wpływa także śnieg, który po chwilowej odwilży mocno zamarza. Lodowo-śnieżna skorupa powinna zostać rozkruszona, ponieważ może powodować pleśń śniegową.
Przechowywanie owoców i warzyw oraz bulw kwiatowych
Grudzień to miesiąc, kiedy już od jakiegoś czasu owoce i warzywa znajdują się w skrzynkach. W pomieszczeniu, w którym je przechowujemy, powinna panować temperatura nieznacznie wyższa niż 0℃, a także wysoka wilgotność. Dobrze jest przeglądać je co jakiś czas, by sprawdzić ich stan i upewnić się, że żadne z nich nie gniją. Jeśli tak się dzieje, należy te uszkodzone natychmiast wyrzucić, by nie zaraziły pozostałych.
Także bulwy i karpy roślin ozdobnych warto przeglądać co miesiąc, by odpowiednio wcześnie móc zauważyć pojawiające się na nich uszkodzenia spowodowane przez gnicie lub pleśń. Podobnie jak w przypadku owoców, te uszkodzone należy wyrzucić.
Oczko wodne
Jeśli w naszym ogrodzie znajduje się oczko wodne zamieszkiwane przez ryby, konieczne jest pilnowanie, by powierzchnia nie zamarzła całkowicie, odcinając zwierzęta od powietrza. Wykuwanie przerębla powinno być ostatecznością, ponieważ tak silne zakłócenie zimowego spoczynku ryb może okazać się dla nich nawet śmiertelne. Dobrą alternatywą jest sięgnięcie po ręczny świder wędkarski lub grzałkę specjalnie przeznaczoną w tym celu.
Świąteczne ozdoby i dokarmianie ptaków
W grudniu rozwieszamy w ogrodach lampki choinkowe, przy czym powinniśmy pamiętać o kilku kwestiach. Przede wszystkim, by ozdoby nie były zbyt ciężkie dla pędów, ani nie ogrzewały ich zbyt mocno. Wybierając lampki, konieczne jest zwrócenie uwagi, czy są dostosowane do użycia na zewnątrz.
Zimą możemy także dokarmiać ptaki zaglądające do naszych ogrodów w poszukiwaniu pożywienia. Jeśli się tego podejmujemy, musimy być świadomi, że nie możemy zrezygnować z tego przed nastaniem wiosny, ponieważ ptaki przyzwyczają się, że to właśnie u nas czeka na nie pokarm. Warto pomyśleć o odpowiednim usytuowaniu karmnika, by był osłonięty przed silnym wiatrem i opadami, a także by inne zwierzęta nie miały do niego prostego dostępu. Wiosną ptaki na pewno odwdzięczą się, zwalczając owady atakujące nasze rośliny.